پرینت قبلی

با تزریق گاز در مخازن نفتی کشور, به ازای هر یک میلیون فوت مکعب گاز طبیعی تزریق شده به مخازن نفت, می­توان به­طور متوسط حدود ۱۵۰ بشکه نفت اضافی تولید نمود. از این­رو, بنده اعتقاد دارم گازهایی که در آینده از فازهای مختلف پارس جنوبی قرار است استحصال نماییم, باید مقدار قابل توجهی از آنها را به چاه­های نفتی تزریق کنیم که ظرفیت تولید بالایی دارند. البته فازهایی جهت تزریق اختصاص داده شده است، ولی با توجه به نیاز زیاد گاز به منظور تزریق، باید فازهای دیگری را به این امر اختصاص داد.

چاه­های نفتی مورد نظر جهت تزریق، عمدتاً در حوزة اهواز مارون، آغاجاری و گچساران واقع هستند. همة این حوزه ها باید به دقت مطالعه شوند. این موضوع که گاز کدام منطقه با کدام ترکیب و با چه فشار و از چه مسیری به کدام چاه و مخزن تزریق ­شود, بحث بسیار مهمی است که نیاز به مطالعات دقیقی دارد. هم­اکنون, در ناحیه هفت گل و بی بی حکیمه گچساران عملیات تزریق گاز انجام می شود و عمل تزریق گاز نتایج موفقیت­آمیزی داشته است. به طور سرانگشتی, اگر ما ۱۷ میلیارد دلار سرمایه گذاری در امر تزریق گاز داشته باشیم, حدود ۵۶۰ میلیارد دلار نفت اضافی می­توانیم برداشت کنیم. از این­رو, بحث تزریق در درازمدت بسیار اقتصادی و درآمدزاست. همچنین گاز تزریق شده را دوباره می­توان استحصال نمود. بطور کلی, اگر ما یک درصد ازدیاد برداشت از مخازن نفت خود داشته باشیم با توجه به میزان ذخایر نفت درجا در کشور که حدود ۵۰۰ میلیارد بشکه است، ۵ میلیارد بشکه نفت اضافی بدست می آوریم که با احتساب هر بشکه نفت خام حدود ۲۰ دلار، درآمد ۱۰۰ میلیارد دلاری عاید کشورمان می شود. یعنی یک درصد ازدیاد برداشت، معادل ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد است. بنابراین تزریق گاز به میادین نفتی امری اجتناب ناپذیر است."

در زمینه استفاده از گازهایی که در حال حاضر سوزانده می­شود به این نکته میتوان اشاره کرد که : "گازهایی که همراه نفت تولید می­شود در مرحله تفکیک اول و حتی تفکیک دوم, پس از شیرین­سازی, عمدتاً به منظور مصرف وارد خطوط لوله سراسری می­شود. اگر ما برنامه­ریزی درستی برای استفاده از آنها نداشته باشیم, این گازها سوزانده می­ شود. قسمت اعظم گازی که هم اکنون در کشور سوزانده می شود, در مرحلة سوم تفکیک نفت از گاز بدست می­آید. این گاز اصولاً فشار پایینی دارد. برای آنکه فشار آنرا بالا ببریم نیاز به سرمایه گذاری داریم تا از طریق خط­ لوله آن گازها را به سر چاه­ها انتقال بدهیم و دوباره آنرا تحت فشار به چاهها تزریق کنیم؛ در حالیکه گازی که از طریق مخازن مشترک پارس جنوبی استحصال می شود، گاز تحت فشار است و چون فشارش بالاست برای تزریق مناسب تر است. ولی این فرض که باید گازهای همراه را هم جمع آوری کرد، گرچه هزینه بر است, به اعتقاد من اتفاقاً اولویت دارد و باید به جمع آوری گازهایی که به دلیل پایین بودن فشارشان در حال حاضر سوزانده می شوند، توجه خاصی داشته باشیم و در چاه­های نفت واقع در دریا بهتر است از گازهای همراه برای امر تزریق استفاده کنیم.

اگر بخواهیم عملیات تزریق گاز را از طریق استفاده از گازهای همراه داشته باشیم, در دو مرحله احتیاج به افزایش فشار داریم. یک مرحله افزایش فشار گاز به منظور انتقال گاز تا سر چاه­های نفت و دوم تقویت فشار برای تزریق به چاه که همة اینها مستلزم سرمایه گذاری مناسب از جمله در تهیه و تدارک دستگاههای مورد نیاز و به­کارگیری تکنولوژی لازم و از همه مهم­تر تربیت نیروی انسانی متخصص مورد نیاز است."



جمع بندی:
"به هرحال, به نظر من باید اولویت برنامه­ریزی کشور را در استفاده از ذخایر گاز، به تزریق گاز به چاه های نفت اختصاص بدهیم. جمع آوری و تقویت فشار گازهای همراه نفت و جلوگیری از سوزاندن آنها هم بسیار مهم است؛ چون هر قدر نفت بیشتری تولید شود, گاز همراه بیشتری تولید شده و باعث می­شود در صورت فقدان برنامه­ریزی منسجم, گاز بیشتری را مجبور شویم بسوزانیم.

این موضوع که, چه میزان گاز باید به مخازن تزریق شود, بستگی به میزان برداشت نفت خام از مخازن دارد. آن را هم باید تقسیم بندی کنیم که چه میزان آن باید به مصرف داخل برسد.

در زمینه استفاده از گاز در مصارف داخلی, بخش مهمی از سرمایه گذاری ما باید در جهت مصرف گاز در صنایع پتروشیمی باشد. بنده قویاً معتقدم که اگر قرار است در بخش صنعت نفت و گاز سرمایه گذاری کنیم؛ به نحوی خروجی آن باید مربوط به صنعت پتروشیمی باشد. زیرا می­تواند ارزش افزوده بیشتری تولید کند. در ضمن زنجیره صنعت پتروشیمی, اشتغال زا به­شمار می­رود و فرآورده آن قابل صدور به خارج کشور نیز است و علاوه بر آن محصولات پتروشیمی به عنوان خوراک واحدهای تولیدی و صنعتی باعث رونق اقتصادی و جذب و حفظ نیروهای متخصص داخلی می گردد."

در زمینه برنامه­ریزی برای استفاده مطلوب از گاز, شاید صادرات گاز برای کشور بویژه از طریق خط لوله در کوتاه مدت جوابگو باشد, ولی در بلندمدت اصلاً قابل پیش بینی نیست و ریسک­های بسیاری را بوجود می­آورد که از مطلوبیت اقتصادی چنین طرح­هایی می­کاهد."

ما انتظار داریم که گاز طبیعی در نزدیکی شهرهای بزرگ کشور و یا در مسیر خطوط لوله سراسری در مخازن زیرزمینی ذخیره شود. (مثل ذخیره گاز در مخزن سراجة قم برای استفاده در تهران که در حال حاضر مطالعه برای ذخیره سازی گاز در این مخزن ادامه دارد.) از این طریق, در تعدادی از مخازن نفتی که در حال حاضر غیرقابل استفاده هستند یا برداشت نفت از آنها اقتصادی نبوده، می­توان گاز را ذخیره کرد و این امکان بوجود می­آید؛ در شرایطی که ما با حداکثر مصرف روزانه مواجه هستیم, از گاز این مخازن استفاده نماییم. به عبارت دیگر انتقال گاز طبیعی از مرزهای مشترک به داخل کشور و تزریق آن برای افزایش بازیافت نفت در داخل کشور, به­منظور صیانت از نعمت های الهی نفت و گاز برای نسل آینده و جلوگیری از سوزاندن گازهای استحصالی طی این مدت, یکی از رسالت های ملی و مذهبی ما است."